swietokrzyskie.org.pl - serwis dla turystów

Ważnym miejscem na mapie tego regionu są Chęciny - niewielka miejscowość położona w powiecie kieleckim, którą zamieszkuje około 4,5 tys. osób. Leżą w zachodniej części Gór Świętokrzyskich - na obszarze Lokalnej Grupy Działania "Perły Czarnej Nidy". Główną atrakcją turystyczną Chęcin są ruiny zamku, który powstał na przełomie XIII i XIV wieku. Zamek był częstym miejscem koncentracji wojsk polskich, wyruszających m.in. na walki z Krzyżakami. Chęciny otrzymały prawa miejskie w 1325 roku. Turyści odwiedzający Chęciny koniecznie powinni zaczerpnąć cennej wiedzy na temat tego miasta w Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej, które znajduje się w zabytkowej kamienicy – "Niemczówka". Powstała pod koniec XVI wieku Niemczówka reprezentuje podstawowy typ zabudowy Chęcin z tamtego okresu. Nazwa kamieniczki wiąże się z dawnymi właścicielami, którzy z pochodzenia byli prawdopodobnie Niemcami. Po przeprowadzonym w 2010 roku remoncie w kamienicy udostępniono do zwiedzania zabytkowe piwnice, w których znajduje kolekcja malarstwa.

 

Od wieków w rejonie Chęcin wydobywano cenne kruszce: ołów, srebro oraz miedź, co sprzyjało dobremu rozwojowi przemysłu górniczego. W oddalonej od Chęcin o 10 km Miedziance - gdzie znajdowała się niegdyś kopalnia - funkcjonuje Muzealna Izba Górnictwa Kruszcowego, która w swoich zbiorach posiada unikatowe eksponaty, charakteryzujące poszczególne okresy geologiczne w dziejach Gór Świętokrzyskich. W okolicach Chęcin znajduje się kolejna „perełka turystyczna” - Rezerwat Przyrody "Jaskinia Raj" położona na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Wapienna jaskinia krasowa powstała około 350 mln lat temu, ale została odkryta dopiero w 1963 roku podczas prac wydobywczych na zboczu góry Malik. Od ponad 40 lat Jaskinia "Raj" udostępniona jest do zwiedzania pod opieką przewodnika, w grupach maksymalnie 15-osobowych. Wewnątrz jaskini – wzdłuż korytarzy - zainstalowane jest oświetlenie elektryczne. Długość trasy wycieczkowej to 180 metrów, a zwiedzanie trwa około 45 minut. W jaskini można zobaczyć różnorodne formy naciekowe, takie jak: stalagmity i stalaktyty, kolumny naciekowe, jeziorka i „perły” jaskiniowe. Oprócz wnętrza jaskini, turyści mogą także obejrzeć wystawę muzealną dotyczącą życia codziennego dawnego mieszkańca jaskini – człowieka neandertalskiego oraz szczątki prehistorycznych zwierząt.

 

Znacznie więcej czasu należy poświęcić na zwiedzanie Parku Etnograficznego w Tokarni, malowniczo położonego w zakolu rzeki „Czarnej Nidy” przy drodze krajowej nr 7 – na odcinku Kielce - Kraków. Tamtejszy skansen jest jednym z oddziałów Muzeum Wsi Kieleckiej i zajmuje obszar 65 hektarów! Na terenie Parku Etnograficznego, który funkcjonuje od 1977 roku zgromadzone są zabytki kultury ludowej (szczególnie budownictwo ludowe) z obszaru województwa świętokrzyskiego. Będąc w gminie Chęciny warto też zajrzeć do gospodarstwa agroturystycznego, zwanego Gród Pędzików, znajdującego się w niewielkiej miejscowości Siedlce. Gród Pędzików to żywa lekcja historii. Całość zabudowy wraz z wyposażeniem nie tylko imituje czasy średniowiecza, lecz jest także wierną repliką tamtejszych osiągnięć w dziedzinie budownictwa obronnego i fortyfikacji. W grodzie można obejrzeć m.in. dawną kuźnię, pokazy strzelectwa z broni czarnoprochowej i armat, wioskę z lat średniowiecza oraz wioskę rycerską, a także 18 figur drewnianych rycerzy z różnych epok. Gród pełni rolę edukacyjna. Można wysłuchać tutaj ciekawych wykładów na temat historii oręża i heraldyki.

 

Jedną z ważniejszych miejscowości położonych nad Czarną Nidą jest Morawica. Będąc w gminie Morawica koniecznie trzeba znaleźć czas na wizytę w Ośrodku Tradycji Garncarstwa w Chałupkach. Niewielka miejscowość – zamieszkiwana zaledwie przez 300 osób - jest słynna z szeroko rozwiniętych tradycji garncarskich. Początki garncarskiego rzemiosła w Chałupkach sięgają XVI wieku, jednak najlepszym okresem dla rozwoju garncarstwa w tym rejonie była I połowa XX wieku. W 1935 roku na terenie wsi znajdowało się aż 69 zakładów garncarskich. Sztukę wytwarzania garnków przekazywano sobie z pokolenia na pokolenie. Mieszkańcy Chałupek postanowili podtrzymać lokalną tradycję garncarstwa i od 1998 roku funkcjonuje tutaj obiekt o charakterze muzealnym – jedyny tego typu w kraju. Po ośrodku tradycji oprowadza kustosz Józef Głuszek, pochodzący z rodziny znanych garncarzy. W części ekspozycyjnej zaprezentowane są wyroby garncarskie największych mistrzów tego rzemiosła z Chałupek. Oprócz glinianych garnków znajdują się tam także zdobione figury, które cieszyły się sporym powodzeniem zarówno w Polsce jak i zagranicą.

 

W części warsztatowej natomiast można zobaczyć unikatowy, dwukomorowy piec garncarski oraz urządzenia służące do wytwarzania glinianych produktów. Z kolei w sąsiednim budynku znajduje się pracowania, w której wytwarzane są wyroby garncarskie – głównie w celach pokazowych. Zajęcia warsztatowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych prowadzi Jan Armański, który jest czwartym pokoleniem rodziny Armańskich i kultywuje długoletnie, rodzinne tradycje.

 

W samym środku lasu, w miejscowości Lisów – Wygwizdów (kilka kilometrów od Morawicy w stronę Tarnowa) znajduje się bardzo ciekawe gospodarstwo agroturystyczne o powierzchni 23 hektarów. Wypoczywający tutaj goście mogą sprawdzić swoje umiejętności w jeździe konnej, gdyż na terenie rekreacyjnym znajduje się stadnina koni. Niewątpliwym atutem gospodarstwa jest miejsce, które spokojnie można nazwać: Mini Zoo. W tym położonym w zupełnej głuszy, w samym środku lasu i z dala od ruchliwej drogi kompleksie - jak przystało na prawdziwe „leśne zacisze” – mieszka wiele ciekawych gatunków zwierząt. W gospodarstwie można zobaczyć daniela, osła, owce wrzosówki, dziki i kozy oraz bardziej egzotyczne okazy jak strusie afrykańskie, lamy, kangury czy muflony.

 

Turyści przyjeżdżający do gminy Sitkówka-Nowiny powinni udać się do Punktu Informacji Turystycznej w Nowinach, znajdującego się na pływalni Perła (aktualnie trwa tam remont), gdzie mogą zaopatrzyć się w darmowe publikacje na temat bazy turystycznej i szlaków znajdujących się w okolicy. Gmina Sitkówka-Nowiny słynie z miejsc do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Znajduje się tam wiele dobrze oznaczonych szlaków turystycznych. „Perełką” dla zwiedzających jest kamieniołom Szewce, usytuowany na Świętokrzyskim Szlaku Archeo-Geologicznym. Na terenie gminy Sitkówka – Nowiny - oprócz pięknych krajobrazówi ciekawych obiektów turystycznych – można też poczuć trochę adrenaliny. A to z racji tego, że funkcjonują tam dwa tory motocrossowe: w Kowali i w Dębskiej Woli.